Dịp Tết Trung thư sắp tới, ngoài món bánh trung thu thì bưởi cũng là loại quả không thể thiếu và được nhiều người yêu thích. Bưởi giàu dinh dưỡng, chứa nhiều vitamin C, vitamin B6, kali, magiê, và chất xơ. Mặc dù các loại vi chất kể trên không phải là một yếu tố dinh dưỡng khổng lồ, nhưng trong quả bưởi cũng chứa hàm lượng rất cao, đủ cung cấp các chất dinh dưỡng cho cơ thể bạn.
Tuy nhiên bưởi rất dễ tương tác với thuốc. Bác sĩ Hu Songlin, Giám đốc Khoa Nội tại Bệnh viện Trực thuộc Tân Trúc thuộc Đại học Y Trung Quốc, chỉ ra rằng bưởi có chứa thành phần furanocoumarines có thể tương tác với một số loại thuốc, gây phản ứng có hại hoặc ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc.
Bưởi có chứa furanocoumarines có thể tương tác với một số loại thuốc, gây phản ứng có hại. (Ảnh minh họa)
Thông thường, thuốc (uống) được hấp thu ở ruột non, đi qua tĩnh mạch cửa vào gan, sau đó theo máu đi khắp cơ thể. Ngay tại lớp tế bào biểu bì của ruột non, một phần thuốc được chuyển hoá thành những chất khác, để rồi bị loại bỏ ra khỏi cơ thể như một hình thức giải độc. Gan cũng có chức năng chuyển hoá để giải độc tương tự, nếu cần. Như vậy, lượng thuốc thực sự đi vào máu để trị bệnh bị sụt giảm so với lượng thuốc chúng ta uống vào.
Việc chuyển hoá giải độc này xảy ra với sự xúc tác của các enzyme có tên là CYPs. Tức là do enzyme CYPs này mà nồng độ thuốc trong máu giảm xuống. Các loại thuốc khi được thử lâm sàng, cũng dựa vào mức thuốc còn lại trong máu.
Tuy nhiên, trong bưởi lại có các hợp chất furanocoumarines làm ức chế hoạt động của enzyme CYPs. Do đó, việc chuyển hoá giải độc để loại thải bị hạn chế. Hậu quả là nồng độ thuốc trong máu tăng cao so với dự tính và gây ra các phản ứng phụ bất lợi cho sức khoẻ, tương tự như dùng quá liều thuốc. Chẳng hạn như nếu đang dùng một loại thuốc hạ cholesterol, nếu có hiện diện của nước ép bưởi, nồng độ thuốc này trong máu sẽ cao hơn và có thể gây ra sự rối loạn cơ, tổn thương gan
Hơn nữa, nếu một thuốc được hấp thu nhanh hơn mong đợi, có nghĩa là thuốc ấy sẽ tăng tác động. Ví dụ như thuốc dùng để hạ huyết áp có thể sẽ làm hạ huyết áp quá mức.
Khi bạn đang dùng thuốc tim mạch, thuốc hạ lipid máu, thuốc ngủ, thuốc chống động kinh thì nên tránh dùng bưởi trong vòng 24 tiếng. (Ảnh minh họa)
Bác sĩ Hu Songlin đã liệt kê những loại thuốc sau đây, nếu đang dùng, bạn nên tránh ăn bưởi càng nhiều càng tốt hoặc hỏi ý kiến bác sĩ chuyên môn:
1. Thuốc hạ lipid máu: Atorvastatin, Lovastatin, Simvastatin
2. Thuốc hạ huyết áp: Đa số các loại thuốc cao huyết áp đều không bị ảnh hưởng do ăn bưởi. Tuy nhiên, vài loại thuốc huyết áp sau đây bị ảnh hưởng: Felodipine, Nifedipine (Procardia), Losartan (Cozaar), Eplerenone (Inspra). Hậu quả là không kiểm soát được mức huyết áp mong muốn, tuỳ thuộc vào cơ chế hạ huyết áp của thuốc.
3. Thuốc ngủ: Diazepam, Midazolam, Triazolam, Buspirone
4. Thuốc chống loạn nhịp tim: Amiodarone, Quinidine
5. Thuốc ức chế miễn dịch: Cyclosporine, sirolimus, tacrolimus.
6. Thuốc chống động kinh: Carbamazepine
7. Thuốc kháng sinh: Bao gồm những tên thuốc như clarithromycin, erythromycin, troleandomycin.
Bác sĩ Hu Songlin cũng nhắc nhở rằng nước bưởi hay bưởi đều có thể tác động tới thuốc. Tác động này có thể kéo dài tới 24 giờ. Không giống như những dạng tương tác thuốc khác vốn có thể tránh được bằng cách sử dụng 2 tác nhân có thể gây ra sự tương tác thuốc cách nhau vài giờ. Đối với nước bưởi này thì khoảng cách thời gian từ khi uống nước bưởi cho đến khi sử dụng các loại dược phẩm (vốn có sự tương tác với nước bưởi) phải trên 24 giờ.
Tóm lại là nước bưởi và bưởi có thành phần tương tự nhau, khi bạn đang dùng thuốc tim mạch, thuốc hạ lipid máu, thuốc ngủ, thuốc chống động kinh thì nên tránh dùng bưởi trong vòng 24 tiếng.
