Đặc biệt, ngành đã đẩy mạnh triển khai, ứng dụng các khoa học công nghệ tiên tiến để phát triển sản xuất, hình thành nhiều vùng sản xuất tập trung công nghệ cao, đem lại giá trị cao cho nông sản; Tiếp tục giữ vững vai trò “trụ đỡ” của nền kinh tế, góp phần quan trọng ổn định xã hội trong lúc đất nước gặp khó khăn do dịch bệnh.
Bước chuyển mình mạnh mẽ của nông nghiệp Thủ đô
Thủ đô Hà Nội là loại đô thị đặc biệt song ngành Nông nghiệp vẫn giữ vai trò hết sức quan trọng. Toàn thành phố có 30 quận, huyện, thị xã nhưng vẫn còn 17 huyện, 1 thị xã và 6 quận còn sản xuất nông nghiệp, với diện tích đất nông nghiệp chiếm 58%.
Hà Nội cũng có số xã nhiều nhất cả nước với 383 xã, dân số khu vực nông thôn chiếm khoảng 50%. Do đó, trong trung hạn cũng như dài hạn, phát triển ngành Nông nghiệp vẫn là ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của thành phố Hà Nội.
 |
| Trên địa bàn Thành phố hiện có 164 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong đó có 105 mô hình trong lĩnh vực trồng trọt |
Nhận định về cơ cấu phát triển của ngành Nông nghiệp Thủ đô, đồng chí Nguyễn Văn Chí, Chi Cục Trưởng Chi Cục Phát triển nông thôn Hà Nội cho biết: Trong những năm qua, ngành Nông nghiệp Thủ đô đã có bước chuyển mình mạnh mẽ. Một số lĩnh vực tăng trưởng tương đối nhanh. Cơ cấu ngành Nông nghiệp có sự chuyển dịch theo hướng tích cực. Tỷ trọng chăn nuôi, thủy sản, dịch vụ tăng trong khi tỷ trọng trồng trọt có xu hướng giảm.
Hiện tại, trên địa bàn thành phố, có 164 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (105 mô hình trong lĩnh vực trồng trọt, 39 mô hình chăn nuôi, 15 mô hình thủy sản và một mô hình kết hợp trọt và chăn nuôi). Giá trị sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao hiện nay chiếm khoảng 35% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn thành phố. Trong đó, nhiều mô hình áp dung công nghệ, thiết bị thông minh trong quản lý, điều khiển môi trường nuôi trồng giúp giảm nhân công lao động, tăng chất lượng và sản lượng nông sản.
Trong lĩnh vực trồng trọt, Hà Nội đã đẩy mạnh ứng dụng xây dựng nhà màng, nhà lưới có hệ thống tự động hóa trong điều khiển hệ thống tưới, bón phân, điều chỉnh độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng; Hệ thống giám sát có thể phân tích đất đai, dự báo năng suất, phát hiện sâu bệnh, dịch hại; Đồng thời ứng dụng công nghệ kết nối vạn vật IoT, Blockchain, công nghệ không sử dụng đất, công nghệ nhân nuôi tế bào thực vật quy mô công nghiệp, sử dụng máy bay không người lái trong bón phân phòng trừ dịch bệnh trên lúa.
Đối với lĩnh vực chăn nuôi, các đơn vị, doanh nghiệp của Hà Nội đã áp dụng hình thức chăn nuôi trong chuồng kín, có hệ thống làm mát giúp ổn định nhiệt độ, độ ẩm, dây chuyền cho ăn uống tự động, công nghệ thụ tinh nhân tạo, tinh phân ly giới tính, xử lý môi trường bằng công nghệ tiên tiến (CDM, Biogas, đệm lót sinh học, chế phẩm sinh học...). Trong lĩnh vực thủy sản, ngành đã ứng dụng công nghệ “sông” trong ao, sử dụng chế phẩm sinh học và máy tạo oxy tự động, công nghệ Biofloc…
 |
| Hà Nội đang từng bước đẩy mạnh phát triển mô hình sản xuất nông nghiệp công nghệ cao để tăng giá trị nông sản |
Hà Nội cũng đã đẩy mạnh triển khai các mô hình ứng dụng công nghệ cao, công nghệ và thiết bị thông minh ở hầu hết các quận, huyện còn sản xuất nông nghiệp tập trung nhiều tại các huyện (Mê Linh, Gia Lâm, Thường Tín, Đông Anh, Thanh Oai, Đan Phượng...), đặc biệt là các trang trại, gia trại nuôi trồng hoa lan, nuôi cấy mô và lan VAR...
Tuy nhiên, số lượng mô hình nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh thành phố Hà Nội phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và vị thế vốn có của thành phố, nhất là mô hình khu công nghiệp phục vụ nông nghiệp thông minh; Mô hình trang trại, gia trại, HTX, làng nghề “Nông nghiệp số” quy mô lớn được ứng dụng đồng bộ các giải pháp công nghệ thông minh theo chuỗi giá trị từ khâu nghiên cứu chọn tạo giống, tổ chức sản xuất, nuôi trồng, chế biến, bảo quản và tiêu thụ...
Tạo “hướng đi” bền vững cho nông nghiệp thông minh
Đánh giá về hướng phát triển của ngành Nông nghiệp Thủ đô, đồng chí Chu Phú Mỹ, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội cho biết: Thời gian qua, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp đã thúc đẩy ngành phát triển nhanh chóng và bền vững, nhiều vùng sản xuất hàng hóa tập trung có năng suất, hiệu quả cao được hình thành, góp phần quan trọng nâng cao thu nhập cho người dân.
Theo Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, việc ứng dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất nông nghiệp để tạo ra những sản phẩm nông nghiệp công nghệ cao là xu thế tất yếu, giúp phát triển sản xuất nông nghiệp, phục vụ tái cơ cấu ngành Nông nghiệp và nâng cao đời sống của người dân.
 |
| Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến thăm khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao F-FAME huyện Mê Linh (Hà Nội) |
Để phát triển nông nghiệp công nghệ cao, việc đổi mới khoa học công nghệ được xem là một trong những giải pháp then chốt, giúp giải quyết các thách thức trong phát triển bằng các tính năng ưu việt của công nghệ… từ đó giúp tiết kiệm chi phí, tăng năng suất, hạ giá thành và nâng cao chất lượng nông sản, bảo vệ môi trường. Điều này cũng giúp giảm bớt sự lệ thuộc của quá trình sản xuất nông nghiệp vào các yếu tố tự nhiên…
Đồng chí Nguyễn Thị Tuyến, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội, Trưởng ban Chỉ đạo Chương trình 04-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội cho biết: Ngay từ khi triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng Nông thôn mới, thành phố Hà Nội đã mạnh dạn lựa chọn dồn điền đổi thửa là khâu đột phá để tập trung chỉ đạo, tạo tiền đề cho phát triển nông nghiệp. Sau khi dồn ghép ruộng đất, các địa phương đã dần chuyển đổi được khoảng 40.000ha đất trồng lúa truyền thống sang các mô hình sản xuất cho hiệu quả kinh tế cao hơn.
Thời gian qua, việc ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến, cơ giới hóa, đưa các giống mới chất lượng vào sản xuất nông nghiệp của thành phố đã góp phần quan trọng nâng cao năng suất, tiết kiệm chi phí, hình thành nên một số chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm và từng bước xây dựng các thương hiệu sản phẩm có chất lượng, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.
Với phương châm “nhiều vùng nhỏ cộng lại thành vùng lớn”, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành phố Hà Nội đã phối hợp với các huyện, thị xã trong việc ứng dụng khoa học, công nghệ trong sản xuất, phát huy được lợi thế về thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương để phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu, như rau, hoa, cây ăn quả... Các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn thành phố tuy quy mô còn nhỏ nhưng đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với điều kiện thực tế.
Đặc biệt, những kết quả của bước đầu trong ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp đã tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của người nông dân, giúp họ yên tâm đầu tư, phát triển sản xuất và vươn lên làm giàu cho bản thân, gia đình và quê hương.
Cùng với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, việc đưa các giống mới chất lượng vào sản xuất nông nghiệp trên địa bàn thành phố cũng giúp phát triển hơn 140 chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, xây dựng được một số thương hiệu sản phẩm nông nghiệp chất lượng cao của Thủ đô. Sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân để tạo ra những chuỗi sản phẩm có giá trị cao và đẩy mạnh xúc tiến thương mại, dự báo thị trường cũng như liên kết “4 nhà” để tiêu thụ nông sản cho nông dân cũng được quan tâm, chú trọng thực hiện ngày càng có hiệu quả...
 |
| Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến thăm khu sản xuất nông nghiệp công nghệ cao F-FAME huyện Mê Linh (Hà Nội) |
Nhấn mạnh nhiệm vụ trọng tâm của ngành Nông nghiệp Thủ đô trong giai đoạn tới, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Thị Tuyến cho biết: Cùng với các mục tiêu về xây dựng huyện, xã đạt chuẩn Nông thôn mới, việc nâng cao đời sống cho người nông dân được thành phố Hà Nội coi là nhiệm vụ trọng tâm. Theo đó, việc phát triển toàn diện ngành theo hướng hiện đại được thành phố xác định là một trong những giải pháp quan trọng hàng đầu.
Ngành Nông nghiệp các cấp cần tiếp tục hỗ trợ các địa phương và nông dân trong việc áp dụng khoa học, công nghệ vào sản xuất để tăng năng suất, chất lượng gắn với bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nhằm nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh của hàng hóa nông sản; Tổ chức tập huấn cho nông dân, người sản xuất nhằm nâng cao trình độ, tay nghề để đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghệ cao.
Đối với cấp ủy, chính quyền các cấp và cả hệ thống chính trị cần tăng cường công tác tuyên truyền về chủ trương, chính sách về phát triển nông nghiệp và xây dựng Nông thôn mới; Nêu gương và nhân rộng các điển hình tiên tiến, các mô hình tiêu biểu trong ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu ngành trồng trọt theo hướng nâng cao hiệu quả kinh tế, phát triển chăn nuôi theo hình thức công nghiệp, tập trung ngoài khu dân cư; Ứng dụng công nghệ sinh học, công nghệ sạch trong sản xuất; Gắn sản xuất với bảo đảm an toàn thực phẩm; Mở rộng các khu chế biến, bảo quản nông sản...
Hiện nay, các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ở thành phố Hà Nội chủ yếu mới dừng lại ở việc ứng dụng công nghệ từng phần, do đó chưa phát huy được hết tiềm năng. Vướng mắc đang đặt ra đối với các doanh nghiệp, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao là nguồn vốn và quỹ đất.
Do đó, các ngành chức năng thành phố cũng cần quan tâm, nghiên cứu, từng bước tháo gỡ những khó khăn này ở những cấp độ khác nhau, làm sao để có những giải pháp thật sự thiết thực và hiệu quả nhằm hỗ trợ người dân, doanh nghiệp có dự án, phương án đầu tư để phát triển sản xuất giống, quy trình sản xuất, chế biến, bảo quản nông sản ứng dụng công nghệ cao… hướng đến xây dựng nền nông nghiệp Thủ đô phát triển nhanh, mạnh và bền vững.
