Thế giới bất ổn nhìn từ tuần biến động lịch sử của giá vàng

COVID-19 làm suy sụp nền kinh tế toàn cầu và tạo ra một trong những cuộc "bứt phá giả" (head fake) lớn nhất trong thị trường tài chính gần đây. Không những thế, đại dịch còn sớm cho chúng ta thấy khả năng tạo ra một trong những biến động chưa từng thấy của thị trường vàng.

Cuối phiên giao dịch tại New York hôm thứ sáu (24/7), vàng thỏi tăng vọt lên 1.902,02 USD một ounce, cao hơn khoảng 30% so với mức thấp ghi nhận vào tháng 3 và chỉ thấp hơn 1% so với mức kỷ lục hồi năm 2011.

Virus đã "phóng thích" một động lực to lớn, thúc đẩy nhu cầu tìm vàng như một kênh trú ẩn an toàn trong bối cảnh được cho là hỗn loạn. Tại Mỹ, mọi người lo ngại về lệnh phong tỏa trở lại của chính phủ, các chính trị gia quyết định đẩy mạnh các gói kích thích chưa từng có; và ngân hàng trung ương quyết định in tiền nhanh hơn bao giờ hết để tài trợ cho chi tiêu đó.

Chưa hết, lợi suất trái phiếu điều chỉnh theo lạm phát xuống mức âm. Đồng đôla Mỹ lao dốc so với đồng euro và đồng yên. Căng thẳng Mỹ - Trung tiếp tục gia tăng. Tất cả điều này, khi được kết hợp với nhau, thậm chí gây ra mối lo ngại trong giới tài chính rằng sự kết hợp hiếm hoi của lạm phát và tăng trưởng chậm sẽ làm xói mòn giá trị các khoản đầu tư thu nhập cố định tại các nước phát triển.

Ở Mỹ, nơi virus vẫn đang hoành hành và sự phục hồi kinh tế đang bị đình trệ, cuộc tranh luận này đang ngày càng lớn hơn. Lạm phát kỳ vọng hàng năm trong thập kỷ tới, được đo bằng chỉ số hòa vốn thị trường trái phiếu, đã tăng trong 4 tháng qua sau khi sụt giảm vào tháng 3.

Hôm thứ sáu (24/7), chỉ số này đạt 1,5%. Mặc dù vẫn ở mức thấp hơn trước đại dịch và dưới mục tiêu 2% của Fed, nó cao hơn gần một điểm phần trăm mức lãi suất 0,59% trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm.

Động lực chính đằng sau đợt tăng giá mới nhất của vàng là "lãi suất thực tiếp tục giảm mạnh và không có dấu hiệu dừng lại sớm", Edward Moya, nhà phân tích thị trường cao cấp tại Oanda Corp, cho biết. Vàng cũng thu hút các nhà đầu tư, những người "lo ngại rằng lạm phát sẽ vẫn đạt được và có thể nhờ đảm bảo bởi Fed".

Thị trường trái phiếu Mỹ là một động lực thúc đẩy cơn "sốt vàng" tuần qua. Khi lợi suất tính đến lạm phát xuống dưới không, các nhà đầu tư phải tìm kiếm những thiên đường an toàn khác để tránh mất giá trị tài sản. Đến 24/7, vàng có tuần thứ 7 liên tiếp tăng giá. Các nhà phân tích không cho rằng đà này sẽ sớm kết thúc.

"Khi lãi suất bằng 0 hoặc gần bằng 0 thì vàng là phương tiện hấp dẫn vì bạn không phải lo lắng về việc không có lãi từ vàng của mình", Mark Mobius, Đồng sáng lập của Mobius Capital Partners, tuyên bố, "Tôi sẽ mua ngay bây giờ và tiếp tục mua".

Các nhà phân tích dự đoán giá vàng tăng trong vài tháng. Hồi tháng 4, Bank of America Corp dự báo giá vàng trong 18 tháng lên 3.000 USD một ounce. "Đại dịch toàn cầu đang tạo sự thúc đẩy bền vững cho vàng", Francisco Blanch, Trưởng phòng nghiên cứu hàng hóa và phái sinh của Bank of America, nói. Theo ông, các tác động tạo ra bao gồm giảm giá thực, tăng bất bình đẳng và giảm năng suất.

"Hơn nữa, khi GDP Trung Quốc nhanh chóng tiến gần với quy mô của Mỹ nhờ vào khoảng cách ngày càng lớn về số trường hợp nhiễm COVID-19 của hai nước, sự thay đổi địa chính trị có thể mở ra, hỗ trợ thêm khả năng đạt dự đoán 3.000 USD của chúng tôi trong 18 tháng tới", ông Francisco Blanch nói thêm.

Bank of America đưa dự đoán táo bạo này hồi tháng 3, khi giá vàng ban đầu giảm do các nhà đầu tư tìm kiếm tiền mặt để bù lỗ cho các tài sản rủi ro. Nhưng giá vàng nhanh chóng phục hồi khi Fed hạ lãi suất cơ bản và các dấu hiệu cho thấy chính phủ Mỹ cùng nhiều ngân hàng trung ương toàn cầu phải bơm nhiều tiền hơn để kích thích kinh tế trước đại dịch.

Đây không phải lần đầu tiên vàng nhận được sự giúp đỡ từ các chương trình kích thích ngân hàng trung ương. Từ tháng 12/2008 đến tháng 6/2011, Fed mua 2.300 tỷ USD nợ và giữ lãi vay gần bằng 0% trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng, giúp vàng đạt mức giá kỷ lục 1.921,17 USD một ounce vào tháng 9/2011.

Nhưng cuộc khủng hoảng cách đây một thập kỷ chỉ xoay quanh vấn đề của ngành tài chính, còn giờ thì khác. Afshin Nabavi, chuyên gia MKS PAMP Group dự báo giá vàng có thể đạt 2.000 USD một ounce. "Lần này, thành thật mà nói, tôi không thấy lối ra cuối đường hầm", ông nói ít nhất là cho đến cuộc bầu cử ở Mỹ vào tháng 11.