Yêu cầu vừa được Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đưa ra sau khi nghe Sở Nội vụ báo cáo chi tiết đề án. Nếu được Trung ương cho phép, đây là lần thứ hai thành phố không tổ chức HĐND cấp quận, phường.
Trước đó, TP.HCM là một trong 10 địa phương thí điểm không tổ chức HĐND quận, huyện, phường theo Nghị quyết 26 của Quốc hội khóa XII, có hiệu lực ngày 1/4/2009. Tuy nhiên, theo Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính phải có HĐND và UBND nên từ năm 2016, thành phố lập lại HĐND các cấp với biên chế tăng hơn 8.300 người, kinh phí hơn 47 tỷ đồng một năm.
Sở Nội vụ đánh giá việc thí điểm không lập HĐND cấp quận, phường trong giai đoạn 2009-2016 giúp tinh gọn bộ máy, khắc phục sự trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan; nâng cao hiệu quả, hiệu lực bộ máy hành chính và phát huy dân chủ ở cơ sở.
Mặt khác, hoạt động giám sát của người dân thông qua Ủy ban MTTQ Việt Nam và các đoàn thể tiếp tục được phát huy. Qua đó, huy động được các nguồn lực trong nhân dân, góp phần thực hiện tốt các chỉ tiêu, kế hoạch kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng, trật tự an toàn xã hội... của thành phố.
Ngoài ra, việc thực hiện cơ chế chủ tịch UBND cấp trên trực tiếp bổ nhiệm chủ tịch và các phó chủ tịch, ủy viên UBND cấp dưới phù hợp, đảm bảo thống nhất giữa cơ quan hành chính cấp trên với cấp dưới trong hệ thống chính quyền địa phương. Việc này tạo thuận lợi cho cấp ủy và UBND cấp trên lựa chọn, điều động cán bộ và đề cao trách nhiệm người được bổ nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân công.
So với việc đưa ra để HĐND cùng cấp bầu, việc thực hiện cơ chế bổ nhiệm theo chỉ định có thời gian nhanh hơn do không phải chờ đến kỳ họp HĐND cũng như hạn chế được tâm lý điều hành theo nhiệm kỳ, tạo sự tự tin, động lực cho cán bộ được bổ nhiệm.
Việc không tổ chức HĐND giúp bộ máy chính quyền địa phương gọn nhẹ, nhanh nhạy, thông suốt hơn. Cơ quan hành chính quận, phường chủ động điều hành nhanh chóng những vấn đề cấp bách ở cơ sở, nhất là các khu vực có tốc độ đô thị hóa cao. Địa phương cũng tinh giản biên chế, tiết kiệm ngân sách chi cho HĐND quận, phường.
Theo Nghị quyết của Quốc hội tại kỳ họp cuối năm ngoái, từ tháng 7/2021 các phường của TP Hà Nội sẽ không còn tổ chức HĐND.
Chính quyền địa phương ở thành phố Hà Nội, huyện, quận, thị xã, xã, thị trấn là cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND và UBND. Chính quyền địa phương ở các phường thuộc quận, thị xã tại thành phố Hà Nội là UBND phường.
UBND phường là cơ quan hành chính nhà nước thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của Nghị quyết này và theo phân cấp, ủy quyền của UBND, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, UBND, Chủ tịch UBND quận, thị xã.
Quốc hội trao cho Chủ tịch UBND quận, thị xã quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND phường. UBND phường làm việc theo chế độ thủ trưởng, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ.
