Nhân loại từng đối phó với đại dịch như thế nào khi chưa có vaccine?

Thời sự
Khi các đại dịch càn quét qua các quốc gia trong nhiều thế kỷ, trước khi tìm ra vaccine, nhân loại đã nghĩ ra những "chiến lược sinh tồn" độc đáo.

Cách ly

Lần đầu tiên biện pháp cách ly được thông qua để trở thành luật tại thành phố cảng Ragusa (ngày nay là Dubrovnik ở Croatia) là vào ngày 27/7/1377 trong Đại dịch hạch, hay còn gọi là Cái chết Đen. Luật này quy định: "Những người đến từ các khu vực có dịch hạch sẽ không được vào thành phố Ragusa trừ khi dành 1 tháng cách ly trên đảo Mrkan hoặc tại thị trấn Cavtat vì mục đích tránh lây nhiễm". Vào thời điểm đó, các bác sĩ nhận thấy sự lan rộng của Cái chết Đen đã chậm lại qua việc cách ly các cá nhân này.

nhan loai tung doi pho voi dai dich nhu the nao khi chua co vaccine? hinh 1
Ảnh minh họa: Getty

Cách ly cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đối phó với dịch cúm năm 1918, hay còn gọi là cúm Tây Ban Nha tại các thành phố của Mỹ vào thế kỷ 20 sau khi những người lính trở về từ Thế chiến I.

Tại San Francisco, những người đến đây bằng đường biển đều bị cách ly trước khi vào thành phố. San Francisco và St. Louis cũng cấm tụ tập đông người cũng như yêu cầu các trường học và rạp chiếu phim đóng cửa. Philadelphia là một minh chứng cho thấy việc không cách ly sẽ gây ra hậu quả như thế nào khi 72 giờ sau một cuộc biểu tình trên quy mô lớn, 31 bệnh viện của thành phố này đều hết sức chứa.

Đảm bảo cách ly xã hội khi bán đồ ăn và thức uống

Đại dịch Covid-19 không phải là đại dịch đầu tiên bùng phát ở Italy. Trong đại dịch hạch ở Italy (1629 - 1631), các cư dân vùng Tuscany đã nghĩ ra một cách sáng tạo để bán được rượu mà không cần rời khỏi nhà gọi là "cửa sổ rượu" (buchette del vino).

Những ô cửa sổ hẹp khi đó đã được thiết kế trên tường nhằm giúp người bán chuyển các món hàng của họ cho các khách hàng đang đứng chờ. Những người bán rượu vào thế kỷ 17 thậm chí đã sử dụng dấm để khử trùng khi nhận tiền từ khách hàng. Có khoảng hơn 150 cửa sổ rượu ở thành phố Florence, và 400 năm sau đại dịch hạch, chúng một lần nữa lại được sử dụng để phục vụ cho các khách hàng mua mọi thứ từ rượu, cà phê cho tới kem trong đại dịch Covid-19 ở Italy.

Đeo khẩu trang

Các bác sĩ điều trị cho bệnh nhân trong đại dịch hạch thường phải đeo những chiếc khẩu trang trông giống mỏ chim dài. Họ đã có một ý tưởng phù hợp bởi những "chiếc mỏ chim dài" này có thể tạo ra sự giãn cách xã hội giữa bác sĩ và bệnh nhân, cũng như phần nào che phủ miệng và mũi của họ. Tuy nhiên, họ đã sai về mặt khoa học khi cho rằng dịch bệnh lây lan là do những mùi khó chịu trong không khí và những chiếc mỏ này thường được nhồi các loại cỏ có mùi hương bên trong với niềm tin là việc này sẽ ngăn được bệnh tật.

nhan loai tung doi pho voi dai dich nhu the nao khi chua co vaccine? hinh 2
Ảnh minh họa: Getty

Trong đại dịch cúm năm 1918, những chiếc khẩu trang trở thành phương tiện hiệu quả nhất để ngăn dịch bệnh lây lan. Việc đeo khẩu trang là quy định bắt buộc tại San Francisco vào tháng 9/1918 và những người không tuân theo quy định này sẽ bị nộp phạt, bỏ tù hoặc bị nêu tên trên các tờ báo.

Tuy nhiên, báo chí không chỉ nêu tên những người này mà còn đưa ra các chỉ dẫn về cách đeo khẩu trang tại nhà. Mọi người thậm chí đã có những sáng tạo độc đáo với những chiếc khẩu trang và trang Seattle Daily Times thậm chí còn có một bài báo với tiêu đề: "Bộ sưu tập thời trang khăn che mặt phòng cúm" vào tháng 10/1918.

Rửa tay

Rửa tay nhằm giảm sự lây lan của dịch bệnh là một biện pháp vệ sinh phổ biến ngày nay nhưng việc rửa tay thường xuyên vẫn là một khái niệm mới mẻ vào đầu thế kỷ 20. Để khuyến khích hành động này, các phòng vệ sinh dành riêng cho khách đã được lắp đặt ở tầng trệt của mỗi ngôi nhà như một cách để bảo vệ gia đình khỏi các loại vi khuẩn từ những vị khách hoặc những người chuyển phát đồ. Trước đó, những vị khách thường đi thẳng vào nhà và đem theo các loại vi khuẩn từ bên ngoài.

Lý thuyết về vi khuẩn là một khái niệm tương đối mới khi các nhà khoa học như Louis Pasteur, Joseph Lister và Robert Koch đưa ra vào giữa những năm 1800 rằng, dịch bệnh gây nên từ những vi khuẩn không thể nhìn bằng mắt thường.

Đặt nhà vệ sinh ở tầng dưới là một biện pháp hữu hiệu khuyến khích mọi người dễ dàng rửa tay trước khi vào nhà.

Lớp học ngoài trời

Trong khi câu hỏi liệu có nên hay không nên quay lại trường học là một chủ đề phức tạp trong đại dịch Covid-19 thì đây không phải lần đầu tiên các trường học phải đau đầu trước vấn đề này.

nhan loai tung doi pho voi dai dich nhu the nao khi chua co vaccine? hinh 3
Một lớp học ngoài trời ở Charlottenburg, Đức năm 1939. Ảnh: Getty

Mặc dù khuyến khích hoạt động ngoài trời không phải lúc nào cũng là một ý tưởng hay nhưng biện pháp này từng giúp kiềm chế sự lây lan bệnh lao phổi vào đầu những năm 1900, dịch bệnh từng cướp đi sinh mạng của 450 người Mỹ/ngày với phần lớn là trẻ em.

Đức đã tiên phong trong việc tổ chức các lớp học ngoài trời và vào năm 1918, hơn 130 thành phố ở Mỹ cũng tổ chức học tập theo hình thức này./.

https://vov.vn/the-gioi/nhan-loai-tung-doi-pho-voi-dai-dich-nhu-the-nao-khi-chua-co-vaccine-1083455.vov
Xử lý nghiêm cá nhân nhũng nhiễu trong giải quyết thủ tục hành chính

Xử lý nghiêm cá nhân nhũng nhiễu trong giải quyết thủ tục hành chính

UBND thành phố Hà Nội yêu cầu giám đốc, thủ trưởng các ban, sở, ngành; chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã tiếp tục tăng cường chỉ đạo các đơn vị trực thuộc chủ động rà soát, cập nhật thường xuyên và đầy đủ thông tin thủ tục hành chính (TTHC) thuộc phạm vi quản lý.
Giới sáng tạo khấp khởi mừng đón tin vui

Giới sáng tạo khấp khởi mừng đón tin vui

TP Hà Nội đang lấy ý kiến cho Dự thảo Nghị quyết Quy định về tổ chức và hoạt động của trung tâm công nghiệp văn hóa. Trước thông tin này, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực văn hóa mừng rỡ, chờ đón tin vui.
Phân cấp, ủy quyền - "bệ phóng" cho Hà Nội bứt phá

Phân cấp, ủy quyền - "bệ phóng" cho Hà Nội bứt phá

Thời gian qua, nhờ thực hiện phân cấp, ủy quyền, công tác cải cách hành chính của TP Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả tích cực và được Nhân dân Thủ đô đánh giá cao. Đây là một quyết sách mang tính chất đột phá, khuyến khích sự năng động, sáng tạo, tự chủ cho các đơn vị, địa phương...
Thế và lực của Hà Nội trước kỷ nguyên mới

Thế và lực của Hà Nội trước kỷ nguyên mới

Đất nước đang đứng trước cánh cửa lịch sử để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. TP Hà Nội với vai trò đầu tàu đang thể hiện khát vọng lớn lao và sự tự tin mạnh mẽ vượt qua khó khăn, thách thức để cùng đất nước hướng tới mục tiêu phát triển giàu mạnh, thịnh vượng, mọi người dân ấm no, hạnh phúc trong kỷ nguyên mới.

Tin nổi bật khởi nghiệp trẻ

Lan tỏa những việc làm theo Bác

Lan tỏa những việc làm theo Bác

Nhiều năm qua, lực lượng Cảnh sát cơ động, Công an thành phố Hà Nội luôn được người dân tin yêu, tự hào bởi những chiến công mà cán bộ, chiến sỹ đem lại trong việc gìn giữ, bảo vệ cuộc sống bình yên cho Nhân dân.
Xu hướng làm việc linh hoạt trong Gen Z

Xu hướng làm việc linh hoạt trong Gen Z

Trong kỷ nguyên số, xu hướng làm việc hiện đại đang thay đổi cách người trẻ tiếp cận công việc, từ việc kết hợp AI đến làm việc tự do và làm việc từ xa để đạt hiệu quả tối ưu mà vẫn duy trì cân bằng cuộc sống.
Người trẻ chạy đua giảm cân sau Tết

Người trẻ chạy đua giảm cân sau Tết

Trở lại làm việc, học tập sau kỳ nghỉ dài ngày, nhiều người trẻ "méo mặt" khi bước lên bàn cân. Để lấy lại vóc dáng, không ít người trong số họ tìm đến các hoạt động thể thao, tập gym kết hợp ăn uống lành mạnh.

Hành trình mở ra vũ trụ siêu anh hùng của chàng trai 9X

Hành trình mở ra vũ trụ siêu anh hùng của chàng trai 9X
Đam mê và yêu thích với siêu anh hùng từ nhỏ, bạn trẻ Đỗ Đức Mười, sinh năm 1997 đã lấy đó làm quyết tâm để khởi nghiệp với mô hình Transform Studio - công ty chuyên kỹ xảo vật lý, hoá trang với hiệu ứng đặc biệt, thiết kế phục trang và bộ phim siêu anh h

Hòa Minzy và 443 thanh niên được tuyên dương làm theo lời Bác

Hòa Minzy và 443 thanh niên được tuyên dương làm theo lời Bác
Ca sỹ Hòa Minzy cùng 443 đại biểu ưu tú sẽ tham dự Đại hội Thanh niên tiên tiến làm theo lời Bác toàn quốc năm 2025. Họ mang đến 444 câu chuyện khác nhau nhưng cùng chung niềm tự hào, nhiệt huyết, sáng tạo của tuổi trẻ; lấy lời Bác dạy là kim chỉ nam cho

AI “soán ngôi": Sinh viên và cuộc đua kỹ năng để vượt sóng

AI “soán ngôi": Sinh viên và cuộc đua kỹ năng để vượt sóng
Trước làn sóng tự động hóa và sự trỗi dậy mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI), các ngành nghề đều đang chứng kiến những thay đổi sâu sắc, kéo theo nguy cơ cắt giảm nhân sự ở nhiều vị trí truyền thống. Để không bị bỏ lại phía sau, nhiều sinh viên đang phải đ

Xu hướng làm việc linh hoạt trong Gen Z

Xu hướng làm việc linh hoạt trong Gen Z
Trong kỷ nguyên số, xu hướng làm việc hiện đại đang thay đổi cách người trẻ tiếp cận công việc, từ việc kết hợp AI đến làm việc tự do và làm việc từ xa để đạt hiệu quả tối ưu mà vẫn duy trì cân bằng cuộc sống.

Cô giáo trẻ đưa cói Việt ra thế giới

Cô giáo trẻ đưa cói Việt ra thế giới
Từ tình yêu với các sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm bằng cói của quê hương, chị Trần Thùy Nhi (xã Quang Thiện, Kim Sơn, Ninh Bình) quyết tâm khởi nghiệp. Vừa dạy học vừa chèo lái vượt qua khó khăn trên con đường khởi nghiệp, mô hình của chị không chỉ mang v

Tô thắm Thủ đô bằng "Màu cờ tôi yêu"

Tô thắm Thủ đô bằng "Màu cờ tôi yêu"
Hòa cùng không khí tưng bừng của cả nước chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2025), tinh thần yêu nước được tuổi trẻ Thủ đô lan tỏa trên mạng xã hội nhờ những trào lưu tích cực, truyền cảm hứng.

Hành trình mở ra vũ trụ siêu anh hùng của chàng trai 9X

Hành trình mở ra vũ trụ siêu anh hùng của chàng trai 9X
Đam mê và yêu thích với siêu anh hùng từ nhỏ, bạn trẻ Đỗ Đức Mười, sinh năm 1997 đã lấy đó làm quyết tâm để khởi nghiệp với mô hình Transform Studio - công ty chuyên kỹ xảo vật lý, hoá trang với hiệu ứng đặc biệt, thiết kế phục trang và bộ phim siêu anh h

Cô giáo trẻ đưa cói Việt ra thế giới

Cô giáo trẻ đưa cói Việt ra thế giới
Từ tình yêu với các sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm bằng cói của quê hương, chị Trần Thùy Nhi (xã Quang Thiện, Kim Sơn, Ninh Bình) quyết tâm khởi nghiệp. Vừa dạy học vừa chèo lái vượt qua khó khăn trên con đường khởi nghiệp, mô hình của chị không chỉ mang v

Xu hướng làm việc linh hoạt trong Gen Z

Xu hướng làm việc linh hoạt trong Gen Z
Trong kỷ nguyên số, xu hướng làm việc hiện đại đang thay đổi cách người trẻ tiếp cận công việc, từ việc kết hợp AI đến làm việc tự do và làm việc từ xa để đạt hiệu quả tối ưu mà vẫn duy trì cân bằng cuộc sống.