Chuyến đi diễn ra chỉ 1 ngày sau khi Chính phủ Anh thông báo đình chỉ thỏa thuận dẫn độ với Hong Kong (Trung Quốc) và trước đó là quyết định theo chân Mỹ loại Tập đoàn viễn thông hàng đầu Trung Quốc Huawei ra khỏi các mạng 5G của nước này.
 |
| Ngoại trưởng Mỹ Pompeo. Ảnh: Getty. |
Chuyến thăm Anh của người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ- Anh được đánh giá là đang bước vào “thời kỳ nở rộ”. Hai nước liên tục cho thấy sự thống nhất lập trường trong nhiều vấn đề, mà rõ nhất là việc Anh bất ngờ thay đổi hoàn toàn lập trường đối với Tập đoàn viễn thông hàng đầu Trung Quốc Huawei. Hồi giữa tháng này, Anh đã quyết định cấm Huawei tham gia các mạng 5G trong tương lai và tiến tới loại bỏ tất cả các thiết bị của Huawei vào năm 2027. Trong khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo gọi đây là một bước đi đúng đắn, thì Trung Quốc cáo buộc Anh bị Mỹ “dắt mũi”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên mới đây cũng kêu gọi Mỹ ngừng lôi kéo các nước: “Điều đầu tiên tôi muốn nói là, ông Mike Pompeo hãy ngừng nói về uy tín, sự thật hay trách nhiệm. Bởi trong khi quảng bá “Nước Mỹ trước tiên”, thì Mỹ trong những năm gần đây lại thường xuyên vi phạm các cam kết và nghĩa vụ quốc tế, rút khỏi các tổ chức và hiệp ước.”
Không phải vô cớ mà Trung Quốc chỉ trích Anh bị Mỹ “dắt mũi”. Bởi trước đó, Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng đã thu hồi quy chế thương mại đặc biệt dành cho Hong Kong, trừng phạt các quan chức Trung Quốc có liên quan đến việc thực thi luật an ninh quốc gia mới tại Hong Kong và ngừng bán thiết bị quốc phòng nhạy cảm cho Hong Kong. Trong một phát biểu mới đây, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho rằng lý do thực sự đằng sau quyết định của Anh là do các chuyên gia an ninh nước này cũng có chung những lo ngại như Mỹ về các hành vi do thám của Trung Quốc. Đây đều là những cáo buộc mà cả Huawei và Trung Quốc đều đã bác bỏ mạnh mẽ.
Chuyến thăm Anh của Ngoại trưởng Mike Pompeo cũng diễn ra trùng thời điểm với việc Anh công bố báo cáo chính thức về khả năng can dự của Nga vào đời sống chính trị nước này và đặc biệt là chiến dịch trưng cầu ý dân về Brexit hồi năm 2016. Các quan chức chính quyền Mỹ cũng đang có những cáo buộc tương tự nhằm vào Nga, dù cả Tổng thống Donald Trump và Ngoại trưởng Mike Pompeo vẫn luôn phủ nhận.
Theo các nhà phân tích, chuyến thăm Anh của Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo không nằm ngoài mục đích làm sống dậy “mối quan hệ đặc biệt” giữa hai nước như cựu Thủ tướng Anh Winston Churchill đề cập lần đầu tiên trong bài diễn văn lịch sử “Nguồn tiếp sức cho hòa bình” hồi năm 1946. Trong bài phát biểu, nhà lãnh đạo Anh đã nhấn mạnh, hai nước Anh và Mỹ có một “mối liên kết anh em của các dân tộc nói tiếng Anh”.
Trong bối cảnh Anh đang phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn bên ngoài Liên minh châu Âu và giữa lúc chính quyền Tổng thống Donald Trump đang có những quyết sách ngày một xa rời các đồng minh, thì một liên minh đặc biệt giữa Anh và Mỹ sẽ có ý nghĩa quan trọng./.
