Trong hai ngày 24 đến 26/2, Bệnh viện Nhi Trung ương thực hiện thành công hai ca ghép gan cho hai bệnh nhi nhỏ tuổi. Cả hai đều có bệnh gan giai đoạn cuối do các biến chứng nặng của bệnh teo đường mật bẩm sinh, nguy cơ thiệt mạng cao.
Bệnh nhi đầu tiên được ghép là bé T.H.A. (nữ, 20 tháng tuổi, nặng 9,5kg, trú tại Phú Thọ, ghép ngày 24/2) và bé T.G.B. (nam, 9 tháng tuổi, nặng 7,5kg, trú tại Quảng Ngãi, ghép ngày 26/2).
Trong 2 bệnh nhi thì bé T.H.A. (9 tháng tuổi) là ca ghép gan cho người nhỏ tuối nhất Việt Nam cho tới thời điểm hiện tại.
Các bệnh nhi đều có dị tật bẩm sinh nặng ở hệ thống đường mật, gây tổn thương đường mật trong và ngoài gan, khiến sự dẫn mật bị ứ trệ, gây hậu quả xơ gan mật và các biến chứng nặng nề. Bệnh nhi có thể thiệt mạng do xuất huyết tiêu hóa nặng hoặc hôn mê gan.
Các bác sĩ lấy tạng từ người cho (bố, mẹ người bệnh) để ghép cho bệnh nhi.
TS.BS Cao cấp Nguyễn Phạm Anh Hoa – Trưởng khoa Gan Mật cho biết, cả hai bệnh nhi đều có tình trạng xơ gan nặng mất bù và có nhiều các biến chứng nặng đe dọa thiệt mạng như: xuất huyết tiêu hóa do ăng áp lực tĩnh mạch cửa, nhiễm trùng đường mật tái diễn, suy chức năng gan…
Để thực hiện ca mổ này, các bác sĩ Bệnh viện Nhi Trung ương hội chẩn và đưa ra quyết định ghép gan là biện pháp duy nhất có thể cứu sống 2 bệnh nhi. Tuy nhiên, đây là quyết định rất khó khăn trong hoàn cảnh bệnh viện đang cùng cả nước phải dồn nhân lực cho cuộc chiến chống dịch Covid-19.
Hơn nữa, cả 2 lại đang trong tình trạng nặng, một bé mới 9 tháng tuổi. Do vậy, ghép gan đòi hỏi sự quyết tâm của đội ngũ y bác sĩ để vượt qua các trở ngại về kỹ thuật
Theo GS.TS Lê Thanh Hải – Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương chia sẻ, ghép gan là phẫu thuật khó, do cấu trúc giải phẫu phức tạp, tình trạng bệnh nền nặng, yêu cầu trình độ cao về phẫu thuật, gây mê hồi sức và chăm sóc trước trong và sau mổ.
Mặc dù có nhiều trung tâm ghép gan cho người lớn, nhưng cả nước chỉ có ba bệnh viện: Bệnh viện Nhi đồng 2, Vinmec, Nhi Trung ương là nơi đã thực hiện thành công những ca ghép gan trên trẻ em, đặc biệt là các ca ghép khó như ghép gan ở trẻ em nhỏ, trẻ có cân nặng thấp, ghép gan từ người cho không phù hợp nhóm máu… Bệnh viện Nhi Trung ương cũng là nơi có số lượng bệnh nhi lớn nhất.
Sau khi hội chẩn, các bác sĩ quyết định ghép gan cho hai bệnh nhi. Cả hai trường hợp này được nhận gan từ bố mẹ đẻ của mình, trong đó bé T.H.A., nhận gan từ mẹ, bé T.G.B. nhận gan từ bố.
Các bác sĩ tiến hành phẫu thuật ghép gan cho hai bệnh nhi nhỏ tuổi.
TS.BS Phạm Duy Hiền - Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật Nội soi Nhi khoa, Trưởng khoa Ngoại Tổng hợp cho biết, khó khăn nhất với trường hợp bệnh nhi T.H.A. nằm ở bất thường giải phẫu gan của người mẹ cần các kỹ thuật tạo hình mạch máu.
Còn đối với ca bệnh còn lại của bệnh nhi T.G.B, 9 tháng tuổi có khó khăn hơn do mức độ xơ gan nặng, tĩnh mạch cửa (một tĩnh mạch cấp máu quan trọng cho gan) bị xơ hẹp. Trong mổ các bác sĩ đã phải thực hiện rất nhiều thủ thuật để tăng cường lượng máu cho tĩnh mạch cửa. Trong khi đó, bên phía người cho cũng có bất thường hệ thống động mạch cung cấp cho mảnh gan ghép.
“Chúng tôi phải rất cẩn thận khi lấy mảnh gan ghép ra nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn tuyệt đối không gây tổn thương đến phần gan còn lại. Ở trẻ nhỏ, một khó khăn khác là khẩu kính động mạch gan rất nhỏ, chỉ 2mm. Các bác sĩ phải sử dụng kính hiển vi phẫu thuật để nối hai đầu động mạch. Đây là một thách thức về mặt phẫu thuật đã được các bác sĩ vượt qua và phẫu thuật thành công”, BS. Hiền nói.
Theo BS Hiền, rất may, nhờ sự nỗ lực của các bác sĩ, ca mổ đầu tiên diễn ra trong 9 giờ và ca thứ hai kéo dài hơn 10 giờ đồng hồ. Tình trạng sau mổ tạm thời ổn định, các bệnh nhân được chăm sóc tích cực sau phẫu thuật. Hiện cả 2 bệnh nhi được theo dõi, điều trị và chăm sóc tại khoa Gan Mật, Trung tâm Tiêu hóa, Gan Mật và Dinh dưỡng – Bệnh viện Nhi Trung ương.
