Trung Quốc vừa ra lệnh đóng cửa Lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô, đánh dấu một ngưỡng căng thẳng mới trong mối quan hệ đã rơi xuống mức thấp nhất giữa hai nước trong nhiều thập kỷ. Động thái này là nhằm phản ứng trước bước đi tương tự của Mỹ đối với phái bộ ngoại giao của Trung Quốc tại Houston, với cáo buộc là “một trung tâm tình báo” của Bắc Kinh.
 |
| Ảnh minh họa: Reuters |
Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, tình huống hiện nay hoàn toàn là do phía Mỹ tạo ra và Bắc Kinh trước đó đã kêu gọi Washington đảo ngược quyết định sai lầm của mình. Quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ ngày càng trở nên ngay gắt, với một loạt cú sốc từ chiến tranh thương mại, tranh cãi về đại dịch Covid-19, những cáo buộc ăn cắp công nghệ, gián điệp đến vấn đề Hong Kong.
Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân, việc nước này ra lệnh đóng cửa Lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô là một phản ứng chính đáng và cần thiết nhằm phản ứng trước hành động phi lý của Mỹ.
“Tình hình hiện tại trong quan hệ Trung Quốc- Mỹ không phải là điều Trung Quốc mong muốn và Mỹ phải chịu trách nhiệm cho tất cả những điều này. Một lần nữa chúng tôi kêu gọi Mỹ rút lại quyết định sai lầm của mình và tạo điều kiện cần thiết để đưa mối quan hệ song phương trở lại đúng hướng”.
Căng thẳng Trung-Mỹ, vốn được thúc đẩy bởi cuộc chiến thương mại và những cáo buộc lẫn nhau về nguồn gốc của Covid-19, đã leo thang trong những tuần gần đây với việc Bắc Kinh áp dụng luật an ninh quốc gia đối với Đặc khu hành chính Hong Kong. Trong một động thái được xem là nhằm gia tăng sức ép sau quyết định đóng cửa Lãnh sự quán Mỹ tại Houston, Ngoại trưởng Mike Pompeo hôm 23/7 đã kêu gọi thành lập liên minh quốc tế nhằm gây sức ép buộc Trung Quốc thay đổi hành vi.
“Nếu họ không làm, thì chúng tôi sẽ có hành động để bảo vệ người dân, bảo vệ an ninh quốc gia, cũng như bảo vệ nền kinh tế và việc làm của Mỹ. Đó là những hành động mà như các bạn thấy là Tổng thống Donald Trump đang và sẽ tiếp tục làm”.
Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố, tình hình hiện nay của quan hệ Mỹ- Trung không nằm trong mong muốn của Trung Quốc và Mỹ phải hoàn toàn chịu trách nhiệm.
Tuy nhiên, cả Mỹ và Trung Quốc dường như lại đều đang cho thấy sự kiềm chế. Trong khi Houston được nhận định là ít có giá trị hơn, do chủ yếu xử lý giấy tờ thị thực qua mạng, thì Thành Đô cũng là nơi mà tầm mức quan trọng được đánh giá là thấp hơn so với các Lãnh sự quán Mỹ khác đặt tại Trung Quốc. Ngay trong phản ứng mới nhất ngày hôm qua trước quyết định của Trung Quốc đóng cửa Lãnh sự quán Mỹ tại Thành Đô, Nhà Trắng dù kêu gọi Bắc Kinh chấm dứt “những hành vi tiêu cực” thay vì những hành động “ăn miếng trả miếng”, song lại tỏ ra kiềm chế trong việc đưa ra các đe dọa đáp trả.
Giới học giả tại cả Mỹ và Trung Quốc đều nhận định, quan hệ Mỹ-Trung đang rơi tự do, song vẫn chưa đến điểm tồi tệ nhất. Dẫu vậy, vào thời điểm hiện nay, cũng chưa có dấu hiệu nào cho thấy xung đột trên một loạt các vấn đề từ thương mại, công nghệ, tự do báo chí, Covid-19… sẽ sớm chấm dứt.
Căng thẳng giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới đã ảnh hưởng đến tâm lý các nhà đầu tư, khiến thị trường chứng khoán tại cả Mỹ và Trung Quốc lao dốc khi kết phiên giao dịch ngày hôm qua (24/7)./.
