Trước chiến tranh
Alexander Pokryshkin sinh năm 1913 trong gia đình công nhân tại thành phố Nikolaevsk, nay là Novosibirsk. Sasha (tên thân mật của Alexander) là con thứ hai trong gia đình có có bảy người con: sáu trai và một gái. Từ nhỏ, Sasha là một đứa trẻ thông minh. Giấc mơ được bay trên bầu trời của Sasha nảy sinh khi cậu bé nhìn thấy chiếc máy bay tuyên truyền của Hiệp hội những người bạn của Không quân.
Sau khi tốt nghiệp trường bảy năm, Alexander làm việc tại một công trường xây dựng, và sau đó, nhập học một trường dạy nghề. Do cha mẹ không ủng hộ, cậu bé Sasha rời khỏi sự che chở của người bố mãi mãi. Một năm sau, Alexander được nhận vào trường hàng không ở Perm. Nhưng khi đến học, Pokryshkin phát hiện ra là mình đã đăng ký nhầm khóa học về cơ khí máy bay, thay vì đào tạo phi công, do trường thay đổi.
Năm 1932, Alexander tình nguyện ra nhập Hồng quân và bắt đầu hành trình để trở thành một phi công quân sự. Alexander viết tổng cộng 44 đơn gửi cấp trên xin được gửi đi đào tạo lái máy bay nhưng không có câu trả lời. Một lần, anh xin phép và được phép trở thành người quan sát trên máy bay của phi công Vsevolod Sevastyanov "R-1" (trinh sát-1). Trong thực tế, Sevastyanov trở thành người thầy của Pokryshkin - người thực hiện chuyến bay độc lập đầu tiên trong câu lạc bộ bay Krasnodar trong kỳ nghỉ của mình.
 |
| Pokryshkin đã thể hiện tố chất của một phi công quân sự từ bé; Nguồn: stuki-druki |
Ở đó, trong 17 ngày, Alexander theo thành công chương trình hai năm của câu lạc bộ bay và vượt qua kỳ thi với điểm số xuất sắc. Chủ nhiệm câu lạc bộ nói, Pokryshkin là người đầu tiên nhận được chứng chỉ bay chỉ sau ba tuần. Sau đó, Alexander được nhận vào trường phi công quân sự Kacha và chưa đầy một năm sau, anh tốt nghiệp trường Kacha nổi tiếng, được phân về Trung đoàn Không quân Tiêm kích số 55, đóng ở biên giới phía tây, gần Balti (Moldova).
Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại
Pokryshkin là là phi đội phó của Trung đoàn Không quân Tiêm kích số 55 khi Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại nổ ra. Chuyến bay đầu tiên diễn ra vào ngày đầu tiên của cuộc chiến - ngày 22/6/1941 tại Mặt trận phía Nam. Thời gian đầu, anh được trưng dụng để thực hiện các chuyến bay trinh sát với mệnh lệnh "không tham gia chiến đấu". Nhưng anh liên tục vi phạm, vì thật xấu hổ khi trở lại sân bay với đầy đủ đạn dược. Ngày 26/6/1941, Alexander đã giành chiến thắng đầu tiên - bắn hạ một máy bay chiến đấu Messerschmitt Bf.109 trong khi làm nhiệm vụ trinh sát.
Sau một thời gian, Pokryshkin nhận ra rằng các chiến thuật không chiến anh được dạy đã rất lạc hậu và bắt đầu lưu ý đến chủ đề này. Alexander bắt đầu quan sát và ghi chép và một cuốn sổ tay có tên "Chiến thuật máy bay tiêm kích trong trận đánh". Những ghi chú, nhận xét, đề án đã trở thành tiền đề khoa học để giành chiến thắng của người phi công luôn tìm mọi cơ hội để học hỏi. (Cuốn sổ được bảo quản bởi người vợ tương lai của Pokryshkin - Maria Kuzminichnaya, và được chuyển đến Bảo tàng Lực lượng Vũ trang Trung tâm).
Nhờ làm việc sáng tạo, miệt mài, công thức cơ bản của Pokryshkin về không chiến dần được phát triển, được không quân tiêm kích biết đến. Bốn yếu tố cấu thành công thức này: Độ cao - Tốc độ - Độ cơ động - Hỏa lực. Pokryshkin là một trong những người đầu tiên có thể kết hợp tất cả các cấu phần cần thiết của không chiến thành một tổng thể. Pokryshkin nhiều lần cận kề cái chết - một viên đạn súng máy từng xuyên qua phía bên phải ghế ngồi của anh, làm hỏng xanh-tuya đeo vai, khiến anh bị thương bên cằm trái, mất nhiều máu.
Chiến công của Pokryshkin
Tổng cộng, trong những năm chiến tranh, Pokryshkin đã thực hiện 650 lần xuất kích, tiến hành 156 trận không chiến, đích thân bắn hạ 59 máy bay địch và cùng đơn vị bắn hạ 6 chiếc khác. Trong số 65 chiếc chính thức bị Pokryshkin bắn hạ, chỉ có 6 chiếc bị hạ trong hai năm cuối chiến tranh. Trong hầu hết các lần xuất kích, Pokryshkin đảm nhận nhiệm vụ khó khăn nhất - tiêu diệt máy bay chỉ huy của quân Đức. Kinh nghiệm chiến đấu 1941-1942 cho thấy, bắn hạ tên chỉ huy là làm suy sụp tinh thần của đối phương và thường buộc chúng phải chuồn về nhà. Tháng 4/1943, bắn hạ 10 máy bay Đức, Pokryshkin được nhận danh hiệu Anh hùng Liên Xô lần đầu tiên.
 |
| Pokryshkin (giữa) - người đầu tiên được nhận danh hiệu Anh hùng Liên Xô ba lần; Nguồn: pomnisvoih |
Trong tháng 5/1943, anh đã bắn rơi 12 máy bay và 2 chiếc vào tháng 6, Pokryshkin được tặng danh hiệu Anh hùng Liên Xô lần thứ hai, ngày 24/8/1943. Trong một trận chiến trên không ở Kuban, Pokryshkin đã bắn hạ 22 máy bay địch và nổi tiếng toàn Liên Xô. Đến cuối năm 1943, anh đã hoàn thành 550 lần xuất kích chiến đấu, tiến hành 137 trận không chiến và bắn hạ 53 máy bay địch. Ngày 19/8/1944, Pokryshkin đã được trao danh hiệu Anh hùng Liên Xô lần thứ ba - là người đầu tiên nhận danh hiệu Anh hùng Liên Xô ba lần và là người duy nhất nhận được nhận ba danh hiệu Anh hùng trong những năm chiến tranh.
Cái tên của Alexander Pokryshkin đã gây ra nỗi sợ hãi lớn cho các phi công Đức. "Chú ý, chú ý! Pokryshkin đang trên bầu trời!" - các phi công phát xít đã khiếp đảm cảnh báo nhau trên đài liên lạc một khi phát hiện thấy anh. Pokryshkin đã tạo ra hệ thống của riêng mình để đào tạo phi công. Anh đặc biệt coi trọng tình đồng đội và tình bạn chiến đấu. Nhiều lần, anh đã thả sổng những chiếc máy bay Đức đã lọt vào tầm ngắm để cứu nguy cho đồng đội của mình. Cho đến ngày cuối cùng trong đời quân ngũ, điều mà Pokryshkin tự hào nhất là không một ai trong số những người anh dìu dắt vào trận đánh đã phải trả giá vì lỗi của chính mình...
Hậu chiến
Sau chiến tranh, Alexander Ivanovich trở thành học viên của Học viện Quân sự mang tên Phrunze và năm 1948, tốt nghiệp Học viện với Huy chương vàng. Pokryshkin cũng được đào tạo tại Học viện Quân sự của Bộ Tổng tham mưu các Lực lượng Vũ trang Liên Xô, tốt nghiệp năm 1957, bảo vệ luận án Phó Tiến sĩ Khoa học Quân sự, và là tác giả của nhiều công trình và sách.
 |
| Hình ảnh gia đình hạnh phúc của phi công huyền thoại Pokryshkin; Nguồn: stuki-druki |
Pokryshkin đã dành gần một phần tư thế kỷ sau chiến tranh cho lĩnh vực Phòng không - từ năm 1948 đến 1969, Alexander Ivanovich phục vụ trong Lực lượng Phòng không. Ông đi từ cấp bậc Đại tá đến Thượng tướng, làm Tư lệnh Quân đoàn và Tập đoàn quân Phòng không, Phó Tư lệnh Lực lượng Phòng không Hồng quân. Năm 1972, Pokryshkin được phong hàm Nguyên soái Không quân.
Đời tư người Anh hùng
Alexander gặp vợ mình - Maria Kuzminichna Korzhuk - trong chiến tranh, khi đến thăm một người bạn bị thương ở trạm quân y. Như Pokryshkin sau này nhớ lại, đó là “tình yêu từ cái nhìn đầu tiên”. Anh dành tình yêu này cho Maria Kuzminichna trong suốt cuộc đời. Gia đình Pokryshkin có hai con, một trai và một gái.
Theo hồi ức con trai của Alexander, sau chiến tranh, Maria Kuzminichna bị bệnh nặng, và bà tâm sự với ông: Đàn ông khó ở một mình hơn phụ nữ. Em ở thế giới bên kia sẽ không vui nếu anh không được chăm sóc chu đáo. Chỉ có điều, đừng cưới một người quá trẻ. Cô ấy sẽ không cần anh, mà cần địa vị của anh...". "Chà, làm thế nào anh có thể sống thiếu em?”, Pokryshkin ôm lấy vợ.
Còn con chúng ta? Bố con anh sẽ làm bất cứ điều gì, miễn là em hồi phục ... Ngay cả khi có phù thủy nào đó cho anh lại tuổi trẻ và đặt trước mặt anh một trăm cô gái đẹp nhất, và cuối cùng, em - trong bộ đồ thể thao và đi ủng như khi chúng ta làm quen nhau…, anh vẫn sẽ chọn em...". Cho đến những ngày cuối cùng, Maria Pokryshkina tin rằng tình yêu sẽ chữa lành vết thương cho mình…
Sự thật thú vị về Pokryshkin
Alexander đã bí mật với cấp trên của mình việc tham gia một chương trình câu lạc bộ bay hai năm với tư cách là thành viên ngoài câu lạc bộ trong kỳ nghỉ 17 ngày và đã xuất sắc vượt qua các kỳ thi. Trận chiến trên không đầu tiên của Polkryshkin đã kết thúc trong thảm họa: viên phi công trẻ đã bắn hạ máy bay ném bom hạng nhẹ Su-2 Liên Xô thuộc trung đoàn máy bay ném bom 211 vì nhầm nó với kẻ thù. Sự hỗn loạn của ngày đầu tiên của chiến tranh đã cứu viên phi công xuất sắc của tương lai, anh đã thoát bị trừng phạt nhờ sự ưu ái của cấp trên.
 |
| Nguyên soái Không quân Pokryshkin; Nguồn: pomnisvoih |
Từ năm 1942, Pokryshkin có mối quan hệ rất căng thẳng với Trung đoàn trưởng mới là Isaev - người không chấp nhận sự chỉ trích của Pokryshkin về chiến thuật lỗi thời của không quân tiêm kích Liên Xô. Một loạt các cuộc xung đột của họ dẫn đến việc Pokryshkin bị cách chức và bị khai trừ đảng; từ cuộc ẩu đả trong nhà ăn với các sĩ quan của trung đoàn lân cận, họ đã bịa đặt một vụ kiện chống lại Pokryshkin, gửi đến tòa án quân sự ở Baku. Chỉ có sự can thiệp của Chính ủy Trung đoàn và chỉ huy cấp trên mới cứu được người phi công; vụ án đã được bãi bỏ, Pokryshkin được phục hồi đảng tịch và chức vụ.
Tháng 2/1944, Pokryshkin được thăng cấp và nhận được một đề nghị chuyển sang Bộ Tổng tham mưu của Không quân Hồng quân để quản lý việc đào tạo phi công mới. Nhưng viên phi công chiến đấu khái tính đã từ chối lời đề nghị này và vẫn ở lại Trung đoàn của mình. Tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt thán phục và từng nói về ông: "Pokryshkin, không còn nghi ngờ gì, chắc chắn là phi công xuất sắc nhất của Thế chiến II".
Konstantin Sukhov - một phi công nổi tiếng từng làm việc với Pokryshkin, là một cố vấn Không quân Liên Xô ở Syria trong cuộc chiến Arab-Israel - kể lại, có lần, ông đề nghị các phi công Syria đột kích vào các vị trí của kẻ thù bằng cách sử dụng một số chiến thuật nhất định, nhưng họ trả lời ông: không, chúng tôi sẽ không làm như vậy, Pokryshkin viết khác cơ! Và họ cho viên cố vấn xem một cuốn sách được trình bày rất đẹp bằng tiếng Arab. Hóa ra, Tư lệnh Không quân Syria đã dịch và bằng chính tiền của mình, xuất bản năm nghìn bản cuốn sách “Bầu trời chiến tranh” của Pokryshkin./.
