Diễn biến từ đất quốc phòng rơi vào tay tư nhân
Viện Kiểm sát Quân sự Trung ương vừa hoàn tất cáo trạng truy tố ông Nguyễn Văn Hiến (cựu Đô đốc Hải quân, cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng) về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Sai phạm của ông Hiến liên quan đến 3 khu đất trên đường Tôn Đức Thắng (quận I, TP.Hồ Chí Minh).
Liên quan đến vụ án, cơ quan công tố cũng truy tố Bùi Như Thiềm, Bùi Văn Nga, Đoàn Mạnh Thảo, Trần Trọng Tuấn bị truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý đất đai"; các bị can Đinh Ngọc Hệ, Phạm Văn Diệt và Vũ Thị Hoan bị truy tố tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".
Theo cáo trạng, Quân chủng hải quân được giao quản lý các khu đất số 2, số 7-9, số 9-11 có tổng diện tích hơn 7.300 m2, trên đường Tôn Đức Thắng. Ngày 13.3.2006, Thường vụ Quân chủng hải quân họp và nhất trí phương án hợp tác kinh doanh khu đất trên và giao cho Chuẩn Đô đốc Lê Văn Đạo trực tiếp chi đạo.
Công ty Hải Thành (thuộc Bộ Quốc phòng, do bị can Nga làm giám đốc) có nhiệm vụ thực hiện hợp tác kinh doanh với các doanh nghiệp trên 3 khu đất này. Song, việc liên doanh đó phải bảo đảm giữ vững được chủ quyền, đúng quy định pháp luật và có lợi cho quân chủng.
Ngày 2.10.2006, Thành ủy, UBND TP.Hồ Chí Minh chấp thuận để Bộ Tư lệnh Hải quân sử dụng toàn bộ số tiền sử dụng đất, phục vụ cho giải phóng mặt bằng (nếu có) và đầu tư xây dựng doanh trại, cơ sở phúc lợi cho các đơn vị của hải quân.
Tuy nhiên, các bị can Nga, Thiềm (cựu Trưởng phòng kinh tế Quân chủng Hải quân), Thảo (cựu Trưởng phòng tài chính Quân chủng Hải quân) đã đề xuất Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân và trực tiếp chuyển mục đích sử dụng 3 khu đất này sang đất làm kinh tế.
Cáo trạng cáo buộc, hành vi đó là trái quy định về quản lý đất đai.
Thời điểm này, Quân chủng Hải quân chưa có báo cáo đề nghị Bộ Quốc phòng, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất. Song bị can Thiềm và Thảo đã trình lãnh đạo xin ý kiến ký kết các hợp đồng liên doanh liên kết xây dựng cao ốc, văn phòng cho thuê (thời hạn 45-49 năm), mức khoán 4-4,5 USD/m2/tháng.
Bị can Hiến, khi đó là Tư lệnh Quân chủng Hải quân đã ký nhiều văn bản đề nghị Bộ Quốc phòng và các cơ quan liên quan xin chuyển mục đích sử dụng đất quốc phòng, đưa 3 khu đất vào hợp tác kinh doanh, xây dựng cao ốc văn phòng cho thuê.
Thủ trưởng Bộ Quốc phòng nhất trí về chủ trương nhưng chỉ đạo: "Không được góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất vì sẽ bị mất đất".
Cụ thể, tại lô đất số 2, tháng 7.2006, ông Hiến ký quyết định giao cho Công ty Hải Thành hợp tác với Công ty Cảnh Hưng, thành lập Công ty TNHH liên doanh Cảnh Hưng – Hải Thành, vốn điều lệ 15 triệu USD. Trong đó, Công ty Hải Thành góp 10% vốn, Cảnh Hưng 90% vốn. Việc liên doanh này thực hiện trong thời hạn 49 năm.
Tháng 11.2007, bị can Thảo ký báo cáo giải trình về 3 phương án cho Công ty Cảnh Hưng thuê khu đất số 2 gửi lãnh đạo Bộ Tư lệnh hải quân và Quân chủng Hải quân. Sau đó, phương án được chốt là “chuyển sang hình thức liên doanh góp vốn”.
Sau đó, ngày 17.12.2007, UBND TP.Hồ Chí Minh phê duyệt giá trị khu đất số 2 là 187 tỉ đồng để Công ty Hải Thành nộp vào ngân sách nhà nước khi khu đất làm dự án.
Tuy nhiên, từ văn bản đề nghị xem xét giải quyết cho ghi thu, ghi chi số tiền này vào thẳng tài khoản của Quân chủng hải quân, khi dự án đi vào hoạt động, Công ty Hải Thành sẽ chuyển toàn bộ số tiền thu được về Bộ Tư lệnh sử dụng theo đúng quy định của Nhà nước, UBND TP.Hồ Chí Minh đã trình Bộ Tài chính và được đồng ý.
Ngày 21.5.2008, các bên ký hợp đồng góp vốn, theo đó Công ty Hải Thành góp 187 tỉ đồng (bằng giá trị quyền sử dụng đất).
Hiện tại Công ty Cảnh Hưng Hải Thành đã xây dựng tòa nhà 27 tầng nổi, 4 tầng hầm, và đã hoàn thiện 9 tầng đang cho thuê làm văn phòng. Tuy nhiên, phía Công ty Cảnh Hưng cũng đã bán hết cổ phần cho một số đối tác.
Mặt khác, hiện Công ty Hải Thành chưa nộp 187 tỉ đồng về Quân chủng Hải quân.
Tương tự, lô đất số 9-11 cũng được ký kết giữa Công ty Hải Thành và Công ty Mai Anh để thực hiện dự án xây dựng cao ốc đa năng, thời hạn 49 năm. Giá trị quyền sử dụng lô đất này được xác định là 248 tỉ đồng. Việc góp vốn cũng bằng hình thức Công ty Hải Thành 10%, Công ty Mai Anh 90%.
Ngày 8.9.2008, UBND TP.Hồ Chí Minh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng khu đất số 9-11 Tôn Đức Thắng cho Công ty Hải Thành, mục đích sử dụng là đất cơ sở sản xuất kinh doanh, thời hạn sử dụng 50 năm. Ngay sau đó, Công ty Hải Thành và Công ty Mai Anh ký phụ lục sửa đổi hợp đồng liên doanh, xác định vốn điều lệ của công ty liên doanh là 510 tỉ đồng, Công ty Hải Thành góp 248 tỉ bằng giá trị quyền sử dụng đất khu đất, tương ứng 48,64% với thời hạn 50 năm, Công ty Mai Anh góp 261 tỉ đồng, tương ứng 51,36%.
Theo đề nghị của Công ty Hải Thành, ngày 28.11.2013, UBND TP.HCM cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sang Công ty TNHH Mai Thành. Sau khi liên doanh đi vào hoạt động, đến tháng 12.2009, các bên ký điều lệ Công ty TNHH Mai Thành sửa đổi, xác định vốn điều lệ công ty liên doanh là 1.050 tỉ đồng.
Trong đó, Công ty Hải Thành giữ nguyên số vốn góp, Công ty Mai Anh chuyển nhượng một phần vốn điều lệ cho Công ty TCO Việt Nam (Công ty Mai Anh còn 276 tỉ đồng chiếm 26,37%, Công ty TCO 525 tỉ đồng chiếm 50% vốn điều lệ).
Sau đó, UBND TP.HCM cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyển sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất sang Công ty TCO và Công ty TNHH Mai Thành. Công ty TNHH Mai Thành đã xây dựng xong tòa nhà 34 tầng, hiện cho thuê làm văn phòng. Đến nay, Công ty Hải Thành chưa nộp về Quân chủng Hải quân 248 tỉ đồng.
Sai phạm vì tin tưởng cấp dưới
Cáo trạng cáo buộc, bị can HIến đã không kiểm tra, tin tưởng vào cấp dưới nên đã ký, phê duyệt các văn bản để đưa 3 khu đất quốc phòng vào liên doanh làm kinh tế không đúng quy định. Bị can cũng không kiểm tra việc góp vốn, thực hiện ý kiến chỉ đạo của bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
Sau khi ủy quyền cho giám đốc Công ty Hải Thành ký hợp đồng, bị can đã không kiểm tra việc thực hiện của các đơn vị liên quan. Việc này dẫn đến việc bị đối tác dùng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mang đi thế chấp, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, chuyển nhượng quyền sở hữu cho bên thứ ba...
Hậu quả, Quân chủng Hải quân mất quyền quản lý, sử dụng 3 khu đất trong thời gian 49 năm. Ngân sách Nhà nước bị thất thoát 939 tỉ đồng.
Hành vi của bị can Hiến là Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Tuy nhiên, cáo trạng cho rằng bị can Hiến không có mục đích, động cơ vụ lợi cá nhân.
