Từ độc lạ đến phản cảm
Vài năm trở lại đây, xu hướng chụp ảnh kỷ yếu trở nên phổ biến đối với học sinh, sinh viên cuối cấp. Với mục đích lưu giữ kỷ niệm đẹp bên bạn bè, thầy cô trước khi rời xa mái trường, chụp ảnh kỷ yếu được xem như một hoạt động ý nghĩa.
Lướt qua những bộ ảnh kỷ yếu trên mạng xã hội mới thấy ý tưởng sáng tạo của giới trẻ bây giờ rất đa dạng. Ý tưởng được nhiều bạn trẻ lựa chọn thường là hóa thân thành các nhân vật trong các bộ phim nổi tiếng như “Những tháng năm rực rỡ”, “Hậu duệ mặt trời”, “Hạ cánh nơi anh”, “Bến Thượng Hải”…
Thậm chí, để có một cuốn kỷ yếu “để đời”, nhiều lớp đã không quản ngại lên rừng, xuống biển, leo núi hay vừa đi phượt, vừa chụp ảnh… nhằm tạo nên sự khác lạ. Không chỉ vậy, nhiều nhóm bạn còn đầu tư hàng triệu đồng cho những thước phim hoành tráng, được dàn dựng công phu như một MV ca nhạc để lưu giữ hình ảnh tuổi thanh xuân. Với lợi thế chân thật, sống động và ý nghĩa, đáp ứng được hai tiêu chí là “độc” và “chất” khiến việc quay MV dần trở thành xu thế mà không ít học trò lựa chọn.
Trên thực tế không ít người băn khoăn, liệu mục đích của việc chụp kỷ yếu có đang bị hiểu sai để rồi các bộ ảnh chẳng còn mang ý nghĩa ban đầu, vượt qua ranh giới sáng tạo và trở nên kệch cỡm, phản cảm.
Chị Đinh Thị Thái Hương (ở quận Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ: “Thấy con gái bảo lớp đi chụp ảnh kỷ yếu ở hồ bơi, tôi hơi sốc vì từ trước đến nay nghĩ đến chụp ảnh kỷ yếu mọi người thường sẽ ra Văn Miếu, Hoàng thành Thăng Long. Tôi không hiểu ra hồ bơi thì các con sẽ chụp gì ở đó. Những bộ bikini không phù hợp với việc lưu giữa kỷ niệm tuổi học trò”.
Phần lớn các bạn trẻ lấy lý do vì còn trẻ, mà trẻ thì phải nghịch ngợm, “chịu chơi”. Do vậy, nhiều học trò mong có được bộ ảnh đẹp, tạo nên thương hiệu cho lớp mình nên đã chạy theo phong trào, mang tâm lý hơn thua giữa lớp này với lớp khác, trường này với trường khác dẫn đến những “sáng tạo” không giống ai, những bộ ảnh phản cảm trái với thuần phong mỹ tục.
Hình ảnh những cô bé học sinh với gương mặt lem luốc, quần áo rách te tua, lê lết ăn xin ngoài phố hay bộ ảnh kỷ yếu mang phong cách bạo lực kiểu xã hội đen thanh trừng lẫn nhau giữa các băng nhóm đang gây tranh cãi cộng đồng mạng. Gần đây còn xuất hiện bộ ảnh, các nam sinh bịt mắt, dùng cắn táo được treo ở giữa ngực các bạn nữ. Với các bức hình này, cũng có người cho rằng đó chỉ là trò chơi để các bạn trẻ có kỷ niệm thú vị, đáng nhớ nhưng đa số người xem đánh giá đó là hành vi lố bịch.
Trước đó không lâu, hàng loạt bộ ảnh kỷ yếu với nhiều cách tạo dáng như đang làm “chuyện người lớn”, hình ảnh nam sinh nằm gối đầu lên ngực nữ sinh kèm theo kiểu ăn mặc hở hang… Chưa nói đến việc chụp như vậy có nghệ thuật, thẩm mỹ hay không nhưng nó cho thấy sự quá trớn và phi văn hóa trong một bộ phận giới trẻ hiện nay.
Nên suy nghĩ chín chắn
Trước những bộ ảnh kỷ yếu phản cảm, bạn Hoàng Anh Vũ (sinh viên Học viện Ngoại giao) chia sẻ: “Có thể các bạn thấy vui, hài lòng với ý tưởng của những bộ ảnh kỷ yếu mình chụp cho dù người khác cho là phản cảm. Tuy nhiên, sâu xa hơn đó là bộ ảnh kỷ yếu còn quyết định đến hình ảnh cá nhân của bạn, hình ảnh ngôi trường của bạn học khi những bức ảnh đó được công khai, phát tán trên mạng xã hội. Chụp ảnh kỷ yếu là một cách lưu giữ những kỷ niệm đáng quý của một thời cắp sách đến trường. Vì thế, đừng khiến nó mất đi giá trị chỉ vì những hành động chưa đẹp".
Đồng quan điểm, bạn Nguyễn Nhật Linh Chi (đoàn viên phường Tương Mai, quận Hoàng Mai) cho rằng, chúng ta nên tạo một kỷ yếu của tuổi trẻ, chân thật và đáng nhớ nhất bằng những kỷ niệm và sự trong sáng của học trò chứ không phải bằng cách khoa trương, chạy theo mốt hoặc phá cách quá đà chỉ để “sống ảo” thể hiện trên mạng xã hội, tự hào với các lớp khác.
Dưới góc nhìn của chuyên gia, PGS. TS Bùi Thị Hồng Thái, khoa Tâm lý học (Đại học Khoa học xã hội và Nhân Văn, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng: “Ở độ tuổi này, các bạn trẻ có nhu cầu khẳng định mình rất lớn. Sẽ có những em đi đúng hướng nhưng cũng có không ít em dễ có hành vi lệch chuẩn để cố khẳng định bản thân. Hằng ngày tiếp xúc với không gian mạng, những luồng văn hóa tự do, phóng khoáng dễ khiến các em có suy nghĩ sai lệch. Chính bản thân các em cũng chưa thể nhận thức được hành động của mình sẽ ảnh hưởng đến lối sống, tư duy của bản thân.
Hơn lúc nào hết, ở độ tuổi này các em cần sự định hướng từ thầy cô và các bậc phụ huynh để các em hiểu được sáng tạo là cần thiết nhưng nó không đồng nghĩa với sự lố lăng, phản cảm. Sự xuất hiện của những bộ ảnh kỷ yếu phản cảm thời gian gần đây cần sự lên tiếng mạnh mẽ từ phía gia đình và nhà trường. Điều này cũng cho thấy, các bạn trẻ hiện nay đang thiếu hụt về kỹ năng sống, hàng rào tự bảo vệ mình trước những trào lưu văn hóa hay khả năng tiếp nhận những xu thế mới của giới trẻ còn hạn chế, bên cạnh đó còn có cả sự bỏ ngỏ của gia đình".
Chụp ảnh kỷ yếu để lưu lại những khoảng khắc đẹp trước khi rời ghế nhà trường là việc làm ý nghĩa. Các bạn trẻ nên suy nghĩ chín chắn trước khi lên ý tưởng thực hiện bộ ảnh kỷ yếu, để bộ ảnh đó mang đúng giá trị lưu giữ tuổi học trò...
