Mới đây, VTC News có loạt bài phản ánh tình trạng người dân làng rau Hòa Đình (phường Võ Cường, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh) sử dụng nguồn nước thải công nghiệp ô nhiễm của làng giấy Phong Khê để tưới rau màu, gây nguy hại đến sức khỏe người sử dụng.
Sau khi nhận được phản ánh, Chủ tịch UBND TP Bắc Ninh Nguyễn Song Hà chỉ đạo UBND phường Võ Cường cùng Phòng Kinh tế và Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp thành phố xác minh thông tin, xử lý nghiêm các trường hợp sử dụng nguồn nước không đảm bảo để phục vụ sản xuất rau màu.
Chủ tịch UBND TP Bắc Ninh chỉ đạo các đơn vị chức năng lập phương án để giải quyết tình trạng người dân tưới rau bằng nước thải ô nhiễm.
Bên cạnh đó, Chủ tịch TP Bắc Ninh chỉ đạo UBND phường Võ Cường tăng cường tuyên truyền, vận động người dân trồng rau trên địa bàn dùng nước trữ tự nhiên hoặc nước giếng khoan để tưới rau; có phương án, giải pháp tháo gỡ khó khăn trong việc cung cấp, đảm bảo nguồn nước an toàn phục vụ cho việc sản xuất rau màu trên địa bàn.
“Chúng tôi giao Phòng Kinh tế thành phố chủ động kiểm tra, giám sát tình hình tiêu, thoát nước và nghiên cứu, tham mưu UBND thành phố giải pháp đảm bảo nguồn nước an toàn cho người dân sản xuất nông nghiệp trên địa bàn.
Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp thành phố phối hợp với Phòng Kinh tế, các đơn vị liên quan và UBND các phường còn đất nông nghiệp hướng dẫn nông dân về chuyển giao kỹ thuật, ứng dụng khoa học trong sản xuất nông nghiệp, nhất là mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn", ông Nguyễn Song Hà cho biết.
Theo phản ánh của người dân làng rau Hòa Đinh, một trong những nguyên nhân khiến họ phải dùng nước thải ô nhiễm để tưới rau là do dự án của tỉnh chồng chéo vào vùng trồng rau màu của bà con, dẫn đến các ao, hồ, mương máng tưới tiêu bị thu hẹp lại khiến lượng nước trữ để tưới tiêu cho rau màu bị cạn kiệt.
Trả lời VTC News về việc này, ông Trịnh Xuân Nhàn, Trưởng phòng Kinh tế (UBND TP Bắc Ninh) cho biết, trước đây Phòng Kinh tế tham mưu cho thành phố triển khai một dự án 25 ha rau an toàn tại khu Hòa Đình.
Trong khoảng 2 năm đầu triển khai, hạ tầng của dự án được xây dựng tương đối cơ bản (hệ thống giếng khoan, đường bê tông, đường điện 0,4 hạ thế, nhiều nhà lưới) để phục vụ vùng rau.
Ông Trịnh Xuân Nhàn, Trưởng phòng Kinh tế (UBND TP Bắc Ninh).
Tuy nhiên, khi việc triển khai xây dựng thương hiệu rau chuẩn bị hoàn thành thì UBND thành phố có quyết định cho dừng triển khai dự án rau và chuyển đổi mục đích vùng này thành dự án đất dịch vụ thương mại quy mô khoảng 50 ha (trong đó có 25 ha của khu Hòa Đình và 25 ha của phường Khúc Xuyên, TP Bắc Ninh) do Tập đoàn Dabaco làm chủ đầu tư.
Thế nhưng, dự án đất dịch vụ thương mại này lại bị vướng mắc lớn khi triển khai do người dân khu vực không đồng thuận, ủng hộ nên công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn… Do vậy, dù được quy hoạch từ nhiều năm trước nhưng hiện nay dự án của Tập đoàn Dabaco vẫn đang “giậm chân tại chỗ”.
Ông Nhàn cũng cho biết, theo đúng quy hoạch thì khu vực trồng rau Hòa Đình đã được chuyển đổi mục đích, nên khi đầu tư vào vùng này thành phố cũng phải hạn chế làm sao cho hiệu quả, vừa để phuc vụ vùng rau vừa không lãng phí. Thành phố cũng đang tính cải tạo một số trạm bơm và đưa một số giếng khoan vào phục vụ việc tưới vùng rau này.
Nghề trồng rau truyền thống mang lại hiệu quả kinh tế rất cao cho bà con nhưng lại đang được quy hoạch thành khu đô thị.
“Sau này khu đất chuyển đổi thành đô thị thì sẽ phải bỏ nên chúng tôi phải tính bài toán hiệu quả kinh tế, sẽ không thể đầu tư ngân sách lớn mà chỉ mang tính chất đầu tư trước mắt cho bà con, làm sao để vùng rau Hòa Đình vẫn tồn tại và hiệu quả.
Để khắc phục tình trạng nước ô nhiễm chảy từ Phong Khê sang thì tỉnh đã có dự án làm kênh tiêu T2 chảy qua địa bàn này và quan tâm đến vấn đề xử lý nước ở kênh này để phục vụ tưới rau cho vùng Hòa Đình.
Trên cơ sở này, nguồn nước sẽ được xử lý và thành phố sẽ cải tạo, nâng cấp 2 trạm bơm cục bộ để lấy nước tưới phục vụ bà con. Trên vùng rau này chúng tôi có 2 cái giếng khoan rất lớn đã khoan từ nhiều năm nay và sẽ đầu tư hệ thống tưới vào đấy, rau được tưới bằng giếng khoan sẽ đảm bảo và tránh được nước ô nhiễm”, ông Trịnh Xuân Nhàn nhấn mạnh.
Nguồn nước tưới phục vụ 32 ha rau của người dân khu Hòa Đình luôn trong tình trạng đen kịt, bốc mùi hôi thối và bọt tung trắng xóa cả một đoạn kênh tưới.
Như VTC News phản ánh, hiện toàn khu Hòa Đình (phường Võ Cường, TP Bắc Ninh) có gần 300 hộ chuyên trồng rau với tổng diện tích hơn 32 ha. Các loại rau màu được trồng xen kẽ, quanh năm nối tiếp nhau tạo vòng quay sử dụng đất khép kín với nhiều loại cây như: cà rốt, su hào, bắp cải, hành tây, cà chua, bí xanh, các loại rau gia vị… cung cấp rau xanh cho cả vùng và các tỉnh lân cận như Hà Nội, Hưng Yên.
Tuy nhiên, thời gian gần đây người dân trồng rau màu khu Hòa Đình thường xuyên phản ánh việc dù diện tích trồng rau màu lớn nhưng nguồn nước phục vụ cho việc tưới rau lại phụ thuộc chủ yếu vào nước mưa. Theo người dân ở đây, nếu khoảng 10 ngày trời không mưa thì người trồng rau lại phải lấy nước từ cánh đồng Chiêm của khu để chăm sóc rau màu, mặc dù ai cũng nhận thấy nguồn nước này là nước thải công nghiệp độc hại từ làng giấy Phong Khê chảy về.
Bà N.T.Đ., một người dân trồng rau lâu năm trong làng Hòa Đình cho biết: “Những ngày mưa còn đỡ, chứ hôm nào nắng hạn kéo dài chỉ một tuần thôi là tất cả các kênh mương trữ nước ở đây bị cạn kiệt, bắt buộc chúng tôi phải lấy nước từ cánh đồng Chiêm đang bị nhiễm độc bới nước thải của làng nghề giấy Phong Khê để tưới rau màu".
Người dân nơi đây nhiều lần gửi đơn kêu cứu về tình trạng phải sử dụng nguồn nước ô nhiễm nặng để tưới rau nhưng chính quyền địa phương vẫn "bó tay".
“Xung quanh đây nhiều cánh đồng ruộng đã bị bỏ hoang vì nước thải đen ngòm, sủi bọt đầy hóa chất tràn vào các kênh mương, ngấm cả vào đất canh tác và nguồn nước ngầm hết rồi. Nhìn dòng nước hôi thối, biến màu như vậy kiểu gì chả độc hại và nguy hiểm tới sức khỏe, nhưng không dùng thì chúng tôi biết lấy nước ở đâu mà chăm sóc rau màu phát triển được bây giờ”, ông Đ.V.T., người dân khu phố Hòa Đình chia sẻ với phóng viên VTC News. Cũng theo người dân, họ nhiều lần gửi đơn kêu cứu về tình trạng phải sử dụng nguồn nước ô nhiễm nặng để tưới rau nhưng chính quyền địa phương các cấp vẫn chưa có biện pháp giải quyết.
