Sáng 15-3, nhiều siêu thị ở Khánh Hòa xuất hiện tình trạng nhiều người mua lương thực số lượng lớn. Nguyên nhân là do trước đó có nhiều thông tin trên mạng xã hội cho rằng có nhiều khách ở Khánh Hòa bị nhiễm Covid-19 do liên quan đến 2 ca bệnh thứ 17 và 34. Tuy nhiên, kết quả xét nghiệm chiều 15-3 cho thấy 10 du khách có liên quan với 2 ca bệnh trên đều âm tính với Covid-19.
Hở chút là đưa... tin giả
Đây không phải lần đầu các thông tin mang tính đồn đoán này xuất hiện ở Khánh Hòa. Ông Nguyễn Duy Lộc, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông (TT-TT) tỉnh Khánh Hòa, cho biết đã mời làm việc nhiều trường hợp đưa thông tin không đúng về dịch bệnh ở tỉnh này và đang phối hợp với công an xử lý.
Cùng ngày, Công an tỉnh Thừa Thiên - Huế đã ra quyết định xử phạt 10 triệu đồng đối với chị Ng.Nh.Ph (SN 1995, ngụ TP Huế) về hành vi thông tin sai sự thật liên quan đến dịch bệnh Covid-19. Trước đó, ngày 13-3, Ph. đăng lên tài khoản Facebook của mình nội dung: "Ngay lúc này, (đường) Võ Thị Sáu thêm một ca dịch nữa. Kinh thật...". Cơ quan công an khẳng định đây là nội dung sai sự thật và Ph. đã thừa nhận hành vi vi phạm. Ph. cho biết chiều 13-3, khi đi chợ ngang qua đường Võ Thị Sáu, TP Huế thì thấy xe cứu thương và công an đứng trước khách sạn T.L nên đăng nội dung trên với ý muốn "cho mọi người phòng tránh’’.
Công an TP Hà Nội làm việc với các cá nhân tung tin sai sự thật liên quan đến ca nhiễm Covid-19 thứ 17 (Ảnh do cơ quan công an cung cấp)
Ph. không phải là trường hợp cá biệt tung thông tin sai sự thật liên quan đến dịch Covid-19. Ngày 10-3, khi tỉnh Bình Thuận xuất hiện ca mắc Covid-19 thứ 34, bà H.T.M.A (ngụ thị xã La Gi, tỉnh Bình Thuận) đăng lên Facebook dòng trạng thái: "Khu phố 14, phường Phú Thủy (TP Phan Thiết) có 33 ca dương tính bị cách ly". Nội dung này nhanh chóng thu hút sự chú ý của nhiều người và gây không ít hoang mang. Sau khi nhận thấy thông tin không đúng, bà A. chủ động gỡ nội dung trên. Công an thị xã La Gi đã nhắc nhở, cảnh cáo bà A.
Trước đó, tháng 2-2020, Công an tỉnh Bình Thuận xử phạt bà N.T.L.D (SN 1986, trú TP Phan Thiết) 10 triệu đồng về hành vi đăng nội dung sai sự thật về tình hình Covid-19 trên Facebook. Thời điểm trên, Bình Thuận chưa có ca bệnh nào nghi nhiễm liên quan đến Covid-19 nhưng người này đăng tin 6 người nghi nhiễm virus đã bị cách ly tại một bệnh viện ở Phan Thiết.
Ông Trương Minh Thuần, Giám đốc Sở TT-TT tỉnh An Giang, cho biết vừa qua, địa phương xử lý một số trường hợp đăng thông tin không đúng về dịch Covid-19 trên mạng xã hội. Những người vi phạm đăng thông tin lên mạng không vì mục đích xấu mà do nắm vụ việc không chính xác hoặc nghe theo đồn đoán từ người khác.
Đăng tin sai sự thật liên quan đến Covid-19 còn xuất hiện cả trong giới nghệ sĩ - những người có ảnh hưởng lớn đến cộng đồng. Điển hình là ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng, nghệ sĩ Cát Phượng và diễn viên Ngô Thanh Vân. Thanh tra Sở TT-TT TP HCM đã ra quyết định xử mỗi nghệ sĩ 10 triệu đồng về việc đưa thông tin sai, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình trật tự xã hội hồi tháng 2-2020.
Có thể truy cứu trách nhiệm hình sự
Tại TP Hà Nội, từ ngày 31-1 đến 14-3, Công an TP đã lập hồ sơ xử lý 44 cá nhân có hành vi đăng tin, bài sai sự thật về dịch Covid-19, phạt hành chính gần 200 triệu đồng. Riêng từ ngày 9 đến 13-3, giai đoạn thứ 2 của công tác chống dịch Covid-19, Công an TP Hà Nội đã xử lý 15 trường hợp đăng tin sai sự thật về dịch, trong đó có nhiều thông tin bịa đặt liên quan đến trường hợp bệnh nhân thứ 17 và 21.
Theo Thiếu tướng Đoàn Ngọc Hùng, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội, TP sẽ áp dụng những biện pháp xử lý nghiêm minh, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu đủ điều kiện cấu thành tội phạm nhằm tăng tính răn đe, phòng ngừa.
Theo luật sư Diệp Năng Bình (Đoàn Luật sư TP HCM), việc tung tin sai sự thật liên quan đến dịch bệnh Covid-19 sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 174/2013/NĐ-CP ngày 13-11-2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện. Theo đó, hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng internet có mức xử phạt từ 20 - 30 triệu đồng đối với tổ chức, từ 10 - 15 triệu đồng đối với cá nhân.
Về hình sự, điều 288 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông, theo đó tùy theo mức độ có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.
Xử phạt 146 người đưa tin sai về Covid-19
Theo Bộ Công an, những ngày qua, Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn 2 của cuộc chiến phòng chống dịch bệnh Covid-19. Trong bối cảnh này, các thế lực thù địch, phản động trong và ngoài nước đã phát tán trên không gian mạng nhiều thông tin sai sự thật, xuyên tạc tình hình dịch bệnh, công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương trong nỗ lực phòng chống dịch Covid-19. Bên cạnh đó, nhiều người tung tin thất thiệt hoặc đưa những thông tin thiếu xác thực, chưa được kiểm chứng, phỏng đoán theo nhận thức cá nhân nhằm câu view, câu like, gây hoang mang dư luận.
Thống kê cho thấy từ khi xuất hiện dịch Covid-19 đến nay, trên mạng đã có gần 900.000 tin, bài, video liên quan. Trong đó có rất nhiều tin, bài có nội dung chưa được kiểm chứng, xuyên tạc, sai sự thật, thu hút hàng triệu lượt bình luận, chia sẻ. Công an các đơn vị, địa phương trong cả nước đã xác minh, làm việc với 654 trường hợp đưa tin sai sự thật, xử phạt vi phạm hành chính 146 người.
Các trường hợp sai phạm sau khi được cơ quan công an làm việc, phân tích đã nhận thức được hành vi vi phạm của bản thân, tự gỡ bỏ các thông tin sai sự thật và cam kết không tái phạm, trong đó có cả những KOL (người có ảnh hưởng trên mạng xã hội).
Ng.Hưởng
Ông NGUYỄN VĂN ĐEN, Phó Giám đốc Sở TT-TT tỉnh Cà Mau:
Cần mức phạt nặng hơn
Chúng tôi xác định việc chống thông tin giả quan trọng không kém phòng ngừa dịch bệnh. Vì vậy, từ khi xảy ra dịch bệnh Covid-19, sở phải tăng cường kiểm soát, quyết không để lọt thông tin gây nhiễu loạn nào. Với tình hình hiện nay, chúng ta có thể cân nhắc mức phạt nặng hơn đối với tin giả liên quan tới dịch Covid-19 để bảo đảm tính răn đe.
Ông NGUYỄN THANH HƯNG, Giám đốc Sở TT-TT tỉnh Phú Yên:
Phải trị mạnh tay dù vô ý
Vừa qua, tỉnh Phú Yên đã xử phạt 5 trường hợp thông tin sai sự thật trên các trang mạng xã hội về dịch bệnh Covid-19 với tổng số tiền xử phạt 45 triệu đồng. Những trường hợp này đã đăng thông tin sai lệch cho rằng Phú Yên đã xảy ra dịch bệnh Covid-19 trong khi tỉnh chưa có ca bệnh nào. Ban đầu, chúng tôi cùng với Công an tỉnh Phú Yên đề nghị nhắc nhở vì họ thừa nhận chỉ vô ý thức và có gia cảnh rất khó khăn nhưng UBND tỉnh chỉ đạo phải xử nghiêm minh để răn đe.
Luật sư NGUYỄN VĂN ĐỨC, Đoàn Luật sư TP HCM
Có thể bị phạt đến 30 triệu đồng
Khi xảy ra dịch Covid-19, không ít người dùng mạng xã hội đăng hoặc chia sẻ những thông tin không đúng sự thật, gây hoang mang dư luận. Không chỉ loan truyền tin giả, nhiều trường hợp còn đăng thông tin về cá nhân, bí mật đời tư của người bệnh, người thân của người bệnh mà không kiểm chứng. Những hành vi này phải xử lý thật nghiêm.
Từ ngày 15-4-2020, Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử có hiệu lực thi hành (thay thế Nghị định 174). Nghị định có một điều khoản riêng (điều 101) về xử lý "Vi phạm các quy định về trách nhiệm sử dụng dịch vụ mạng xã hội". Theo đó, người sử dụng mạng xã hội có hành vi "Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân" thì bị phạt tiền từ 10-20 triệu đồng. Trường hợp tiết lộ thông tin thuộc danh mục bí mật nhà nước, bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt tiền từ 20-30 triệu đồng.
D.Nhân - H.Ánh - P.Dũng ghi
NHÓM PHÓNG VIÊN
